Roeien met de riemen die je hebt

Dagelijks fiets ik op de oude Nederlandse Batavus naar de overdracht. Vandaag heb ik daarna een operatie ochtend. Wachtlijst problematiek is nog niet doorgedrongen tot Nickerie. Dus de patiënte die zich vorig week meldde voor een operatie staat nu op het programma. Zij was eerder gezien door mijn voorganger en een cyste (vochtblaas) van de eierstok was groter geworden en zou verwijderd worden. Dat kan met een kijkoperatie, en de chirurg die hier werkt had me verzekerd dat de apparatuur goed is. Ik had een dag eerder nog alles gecheckt en zo gezegd zo gedaan. Met mijn lengte bleek al eerder dat ik niet in de operatie jassen pas, dus krijg ik de voorkeursbehandeling om een disposable ok jas te mogen aantrekken. Ondertussen slaapt de patiënte en wordt er begonnen om de apparatuur klaar te leggen. Omdat we in Nederland van alles minstens 6 stuks op voorraad hebben liggen is het even wennen hoe je dat oplost als je van alles 1 exemplaar hebt. Een gevoel van "don’t try  this" at home bekruipt me als ik de ok-assistente de instrumenten, die we een operatie eerder gebruikten (camera, lichtsnoer, elektriciteitskabels), met een alcohol gaasje zie afvegen en ze me vervolgens aanreikt. Ik aarzel, maar houd me goed en vraag de anesthesist om in ieder geval antibiotica toe te dienen in het infuus. De apparatuur doet het feilloos en het beeld van binnen in de buik verschijnt op het scherm, net zo goed als thuis.

Na de operatie is ook hier de administratie onontkoombaar. Met name het plaatsen van handtekeningen op verslagen, aanvragen al of niet met carbon doordruk moet gebeuren. Gelukkig helpt de administratieve kracht van de operatiekamer me er aan te herinneren waar ik mijn belangrijke parafen moet zetten. Nog voor ik goed en wel klaar ben ligt de volgende patiënte al bijna in narcose. Ik ben nog net in staat iets van een time-out te verrichten, een soort laatste check overgenomen uit de luchtvaart, die we verrichten voordat we starten met de operatie. Men kijkt me verbaasd aan, u bent de eerste die dat doet dr Spaans. Ergens begrijp ik het wel. Het ok complex is zo kleinschalig, maar toch, ik voel me prettig als het team even doorneemt wat we met elkaar bij deze patiënt gaan doen.  Ik wil in de baarmoeder kijken, echter een hysteroscoop hiervoor ontbreekt in het ziekenhuis. Ik overlegde al met de uroloog om het urologische set te gebruiken. Ooit werden de gynaecologische instrumenten door ontwikkeld uit urologische instrumenten, dus een stap terug in de evolutie moet kunnen. En inderdaad, met wat puzzelen lukt het om een hysteroscopie te verrichten met de apparatuur waarmee je normaal gesproken in een blaas kunt kijken. Het bespaart patiënte een onnodige ingreep want er blijken geen afwijkingen te zijn.

Als de operaties klaar zijn praat ik nog even na met Inder, het hoofd van de ok afdeling. Er zijn verbouwingen aan de gang en ik ben benieuwd hoe het er allemaal uit gaat zien. Trots laat hij de nieuw geverfde ruimtes zien, waar de recovery gaat komen, de koffiekamer etc. Hij werkt al 25 jaar in Nickerie en als ik hem vraag hoe hij de toekomst voor Suriname ziet, krijg ik een verbazingwekkend open verhaal. Hij vertelt over de rol van de NDP in het ziekenhuis, de stelselmatige druk om te buigen voor de “Pres”, zoals de grote man hier heet. Over de tijd van de “binnenlandse oorlog”, met vermissingen, moordpartijen en intimidaties en over Dino, die nu gelukkig achter slot en grendel zit. Nee, na 25 jaar zit er voor hem geen loonsverhoging in, want hij weigert zijn mond te houden over de misstanden die hij ziet. Zijn diploma’s haalde hij in Nederland en elke twee jaar zorgt hij dat zijn herregistratie piekfijn in orde is. Talloze aanbiedingen om in Nederland te komen werken sloeg hij af. “Hier is mijn plek, hier woont mijn familie, hier ben ik nodig”. Ik word stil van zoveel vastberadenheid en denk “try this at home”. Ik kijk hem aan en schud zijn hand en kijk nog eens in de ogen van deze Hindoestaanse man. Onwillekeurig krijg ik het gevoel dat hij desnoods lopend naar Paramaribo zou gaan als een nazaat van de grote Ghandi.